Dyrektywa CSRD - nowe obowiązki dla przedsiębiorstw

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r., czyli tzw. dyrektywa CSRD, już obowiązuje w Polsce. Co pozostaje przedmiotem regulacji, jakie pozostają jej główne założenia, a co najistotniejsze, do jakich przedsiębiorstw zostanie skierowana dyrektywa w zakresie obowiązków raportowych?

Dyrektywa CSRD w założeniach

Unijna dyrektywa regulująca obowiązki przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, nakłada na firmy pierwsze obowiązki sprawozdawcze, z których to w świetle obowiązujących od 2024 r. przepisów, wywiązać się będą musiały za rok obrotowy, tj. począwszy od dnia 1 stycznia 2024 r. lub po tej dacie. 2024 r. Pierwszym obowiązkiem raportowym wynikającym z wdrożenia CSRD w Polsce na rok 2024 r. objętych zostało zaledwie 150 największych spółek, które to dotychczas wypełniały obowiązek raportowy narzucony tzw. dyrektywą NFRD (Non-Financial Reporting Directive). Unia Europejska zastrzega jednak, że w założeniu projektodawców, dyrektywie CSRD w Polsce do 2029 r. podlegać będą bezpośrednio wszystkie spółki rynku regulowanego w Unii Europejskiej.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, czyli tzw. dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) w założeniu unijnego projektodawcy umocnić ma ramy prawne w odniesieniu do obowiązku raportowego nałożonego na przedsiębiorstwa. W praktyce regulacja zastąpić ma dotychczas obowiązującą dyrektywę NFRD, na podstawie której dotychczas przedsiębiorstwa wypełniały nałożone na nich obowiązki raportowe.

ESG, bo o nim mowa, czyli Environmental, Social, Governance, to jeden z istotniejszych terminów w kontekście prowadzonych przez firmy inwestycji, zakładających model odpowiedzialnego biznesu. Odpowiedzialnego, a więc zakładającego większą świadomość przedsiębiorstw w odniesieniu na wpływ jaki wywiera prowadzone przedsięwzięcie na otoczenie, tj. środowisko. Jednocześnie, ESG zakłada nie tylko troskę o środowisko – a więc zaangażowanie w ochronę środowiska i zrównoważony rozwój - ale i spełnienie pewnych wymogów społecznych – regulujące relacje przedsiębiorstwa z otoczeniem i oddziaływania na pracowników czy klientów, jak i wymogów korporacyjnych, zakładających konieczność stosowania wysokich standardów zarządzania i kontroli, celem zapewnienia transparentności i odpowiedzialności.

Usprawniony w założeniu projektodawcy obowiązek raportowy ma ułatwić zarówno inwestorom, jak i konsumentom ocenę wyników przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. Zobowiązane przedsiębiorstwa w świetle wdrożonej dyrektywy zobligowane pozostają do ujawniania informacji w przedmiocie istniejących zagrożeń czy też szans w zakresie prowadzonej przez nie działalności, wypływających ze wskazanych powyżej aspektów, tj. środowiskowych oraz społecznych, a także samego ich oddziaływania na środowisko i ludzi.

Kogo obejmie Dyrektywa CSRD?

Obowiązek raportowy, którym objęte zostaną przedsiębiorstwa, wdrażany będzie z uwzględnieniem wielkości, charakteru przedsiębiorstwa czy grup spółek, nie pomijając aspektu ładu korporacyjnego.

Odnosząc się do treści dyrektywy, ww. obowiązek sprawozdawczy obejmie podmioty:

1. interesu publicznego,
2. przekraczające średnią liczbę 500 zatrudnionych w roku obrotowym,
3. podmioty spełniające przynajmniej jeden ze wskazanych poniżej warunków, a więc podmioty:
4. których suma bilansowa przekracza 20 mln euro,
5. których przychody netto ze sprzedaży przekraczają 40 mln euro.

Powyższa grupa podmiotów nie pomija także jednostek interesu publicznego, a więc spółek-matek dla określonej grupy spółek, które na dzień bilansowy w danym roku obrotowym przekraczają średnio 500 zatrudnionych.

W kolejnych latach sprawozdawczych dyrektywa swoim zakresem obejmie kolejne grupy przedsiębiorców, w ten sposób, że:

W odniesieniu do sprawozdania składanego w 2026 r. – w przypadku roku obrotowego rozpoczynającego się od 1 stycznia 2025 r. lub po tej dacie, obowiązek sprawozdawczy obejmie:

1. Jednostki, które nie są jednostkami interesu publicznego, ale spełniają co najmniej dwa z trzech warunków, tj. podmioty:

• których suma bilansowa przekracza 20 mln euro,
• których przychody netto ze sprzedaży przekraczają 40 mln euro,
• których średnia liczba osób zatrudnionych w roku obrotowym przekracza 250 osób.

2. Jednostki, które są jednostkami interesu publicznego i w których liczba zatrudnionych nie przekracza 500 pracowników, ale które to spełniają co najmniej dwa z trzech warunków, tj. podmioty:

• których suma bilansowa przekracza 20 mln euro,
• których przychody netto ze sprzedaży przekraczają 40 mln euro,
• których średnia liczba osób zatrudnionych w roku obrotowym przekracza 250 osób.

3. Jednostki interesu publicznego, pozostającymi spółkami-matkami dla określonej grupy spółek, których to średnia liczba zatrudnionych nie przekracza 500 osób, ale które łącznie spełniają co najmniej dwa z trzech warunków, tj. podmioty:

• których suma bilansowa przekracza 20 mln euro,
• których przychody netto ze sprzedaży przekraczają 40 mln euro,
• których średnia liczba osób zatrudnionych w roku obrotowym przekracza 250 osób.

W odniesieniu do sprawozdania składanego w 2027 r. – w przypadku roku obrotowego rozpoczynającego się od 1 stycznia 2026 r. lub po tej dacie, obowiązek sprawozdawczy obejmie następujące podmioty:

• małe i średnie jednostki interesu publicznego i podmioty niebędące mikro-jednostkami – w ich wypadku, co istotne, przez okres pierwszych dwóch lat, będą mogły one zrezygnować z przedstawiania informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, jeśli wskażą powód takiej rezygnacji,
• niektórych emitentów zdefiniowanych jako małe i niezłożone instytucje,
• niektórych emitentów zdefiniowanych jako wewnętrzne zakłady ubezpieczeń i wewnętrzne zakłady reasekuracji.

W odniesieniu do sprawozdania składanego w 2027 – w przypadku roku obrotowego rozpoczynającego się od 1 stycznia 2026 r. lub po tej dacie, obowiązek sprawozdawczy obejmie następujące podmioty:

Spółki-matki z kraju trzeciego, które łącznie przekraczają 150 milionów euro obrotu netto na terytorium Unii Europejskiej i które spełniają choćby jeden ze wskazanych poniżej kryteriów, tj. które:

• posiadają spółkę zależną kwalifikowaną na terenie Unii Europejskiej jako duże przedsiębiorstwo,
• posiadają spółkę zależną posiadającą dłużne lub kapitałowe papiery wartościowe notowane na giełdzie regulowanej przez Unię Europejską,
• posiadają znaczący oddział w Unii Europejskiej, którego roczne obroty przekraczają 40 mln euro.

Konsekwencje wdrożenia dyrektywy dla przedsiębiorstw 

W związku z wdrożeniem dyrektywy CSRD z całą pewnością zobowiązane przedsiębiorstwa staną przed niemałym wyzwaniem dotyczącym sprostania standardom raportowym wynikającym z założeń ESG. W konsekwencji powyższego, firmy będą musiały zrewidować sposób pozyskiwania i analizowania danych, a także mechanizmy wdrażania strategii zrównoważonego rozwoju. Niewątpliwie samo wdrożenie dyrektywy stanie się szansą dla firm, które realizując założenia dyrektywy i wywiązując się z nałożonych nią obowiązków, tj. dążenia do utrzymania zrównoważonego i etycznego biznesu, zyskają zaufanie inwestorów i samych klientów, decydujących się na nawiązanie dłuższej współpracy z takim podmiotem.

Podstawa prawna

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Dz. U. UE. L. z 2022 r. Nr 322),
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (Dz. U. UE. L. z 2014 r. Nr 330, str. 1 z późn. zm.).

Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.